Буряад хэлэнэй габшагай һара манай улас дотор 2006 онһоо үнгэрдэг заншалтай гээшэ. Тиигээд энэ һарын түгэсхэлэй эмхи ябуулгань хадаа Буряадай гүрэнэй академическэ драмын театрай тайзан дээрэ болодог заншалаараал үнгэрбэ.

  Буряад драмын театрай ордон соо Улаан-Үдэ хотын соел болбосоролой эмхи зургаанууд, номой һангууд, буряад хэлэеэ хүгжөөдэг олониитын эмхи зургаанууд удха түгэлдэр, һонирхол татама үзэсхэлэнгүүдээ, талмайнуудаа дэлгээгээ.    

  Түнхэн аймагһаа уг гарбалтайшуулай «Саяан» гэһэн эблэлэй эмхидхэһэн  талмай хадаа сугларагша зоной һонирхол ехээр татаа. Хүүгэдые буряад хэлэндэ һургалсаха, хэлыень хүгжөөлсэхэ мүнөө сагай онол аргануудые хэрэглэн зохёоһон наадануудые дурадхаа. Буряад хэлэн дээрэ дуугардаг рободоор, буряад дуунуудые дууряадаг “Дуулаха дуратайб” гэһэн микрофоноор, “Буряад алфавит” гэһэн абяа гаргадаг самбараар хүүгэд наадаа, һонирхоо. Хүүгэдэй түрэлхид мүнөө сагай байдалда эгээл таарама, үхибүүдэй анхаралыень иимэ һонин гаджедүүдээр татажа, түрэл хэлэндэнь һурган хүгжөөдэг, хүмүүжүүлдэг наадануудай удха шанарыень үндэрөөр сэгнэһэнээ мэдүүлээ. Энэл талмайн шэрээнүүд дээрэ айлшад буряад арадай наадануудые наадажа сэнгээ. 

  Буряад хэлэ болон соёл һэргээлгын «Амар мэн­дэ» түбэй ажал эршэтэй ябуулагдаа, айлшадай һонорто видеоролигуудые  дурадхаа.    

 “Ехэ аяншалга” гэһэн Yбэр Байгалай арадуудай угсаатанай зүйн музейн наадан айлшадта ехэ һайхашаагдаа. Томо сэнхир экран хургаараа даран манай нютагта ажаһуугаа арадуудай гэр байра суглуулдаг наадаар үхибүүд буляалдан һонирхоо. Һэеы гэрэй досоохи эд барааень ёһото заншалаар, гуримаар табижа, нэрэнүүдыень мэдэхэ боложо, буряадаар уншаха дадал шадабари хүгжөөһэн иимэ аяншалга ехэ хэрэгтэй гэжэ тэмдэглэмээр.  

  Батожабайн нэрэмжэтэ номой һангай дэргэдэ нээгдэһэн, хүүгэдтэ болон залуушуулда зорюулһан «ЭДИРШYYЛ» гэһэн түб  буряад хэлэнэй хэрэглэлгэ улам дээшэлүүлхэ ажалаа ябуулжал байдаг гэжэ мэдээжэ. Үхибүүдэй дуунуудай караоке, шагай нааданай, зураг зуралгын талмайнуудые эмхидхээ. Буряад угалзаар һиилэн шэмэглэгдэһэн шэрээнүүд дээрэ шагай наадагшад халуун байлдаануудые үнгэргөө.

  Буряад Уласай үндэһэтэнэй номой һангай талмай дээрэ олон зон сугларжа, дуу шүлэгүүдэй мүрысөөнүүдтэ хабаадажа, урма баяртайгаар хүүгэдэй гүйсэдхэһэн дуунуудые хаража хүхилдөө. Буряад хэлэн дээрэ гаргагдаһан шэнэ номуудай үзэсхэлэнтэй танилсаха аргатай байбад. Энэ талмай дээрэ  Улаан-Үдэ хотын захиргаанай Болбосоролой хорооной талаар буряад хэлэнэй шэглэлээр үнгэргэгдэһэн олон мүрысөөнүүдэй илагшад шагнагдаа.  

  Буряад хэлэнэй габшагай һарын эсэсэй хэмжээ ябуулга болоһон баяр ёһололто тоглолто харахаяа бүхы зон театрай харагшадай танхим соо сугларба. Уран һайхан  номернууд буряад хэлэнэй габшагай һарын үрэ дүнгүүдэй согсолготой, илагшадай шагналгатай ээлжэлдэн харуулагдаа.

    Сугларагша зоной эльгэ зүрхэндэнь урма баяр тогтоохо буряад уран үгын һайндэр бэлдэгдэнхэй байба. Хоца Намсараев, Даша-Рабдан Батажабай, Балдан Ябжанов ба бусад манай арадай элитэ, уран үгын хүлэгые унаһан зохеолшодой, Дондог Улзытуев, Даша Дамбаев ба бусад ирагуу шүлэгшэдэй бүтээлнүүд тайзан дээрэһээ зэдэлээ.

  Уран һайхан шүлэгүүд соо, уянгата хонгёо дуунууд соо, сэдьхэл шэшэрүүлмэ найруулганууд соо ууган Буряад ороноймнай уянгата аялганууд соносхогдон, буряад хэлэнэймнай баялигые гэршэлэн, хүн бүхэнэй һүр һүлдэ баярлуулаа. Хэдэн олон үеын хабаадагшадай номер бүхэн буурал эсэгэнэрэймнай заяаһан буряад хэлэнэй заха хизааргүй хэшэгээр, хүсэшэгүй гүнзэгы удхаар, тунгалаг сэбэрээр шэмэглэгдэһэн байгаа.

   Тус тоглолтодо Буряадай гүрэнэй академическэ драмын театрай түрүү зүжэгшэд, Буряадай гүрэнэй академическэ оперо болон баледэй театрай дуушад, П.И. Чайковскиин нэрэмжэтэ соёл, урлагай колледжын дуушадай, морин-хууршадай хамталигууд, “Эдир Будамшуу” гэһэн уласхоорондын мүрысөөнэй илагшад, Хэжэнгын дунда һургуулиин хүүгэдэй театрай эдир зүжэгшэд хабаадаа.

   Энэ hайндэрыемнай эмхидхэн байгуулагшад гэхэдэ: Буряад Уласай Засагай Газар, Буряад Уласай Арадай Хурал, Буряад Уласай Болбосоролой болон эрдэм ухаанай яаман, Буряад Уласай Соёлой яаман, Бүгэдэ Буряадай үндэhэн соёлой эблэл, Улаан-Үдэ хотын захиргаанай Болбосоролой талаар хороон гээшэд болоно.   

  “Буряад хэлэнэй һарамнай түгэсэбэшье һаа, хэлэеэ хүгжөөхэ хэрэгнэй иигээд дүүрэхэгүй, хүн бүхэмнэй нүлөөгөө оруулжа, оролдожо хэлэеэ алдахагүйбди!” – гэһэн энэ тоглолтын хүтэлэгшэнэрэй, Буряад Уласай арадай зүжэгшэн Болот Динганорбоев ба Буряад Уласай габьяата зүжэгшэн Дарима Лубсановагай уряа доро энэ тоглолто түгэсөө.

Хоца Намсараевай нэрэмжэтэ Буряадай гүрэнэй академическэ драмын театрай уран зохёолой таһаг.