Намсарайн Хусын нэрэмжэтэ театрай зүжэгшэн Дамбадугар Бочиктоев эдэ үдэрнүүдтэ ээлжээтэ ойгоо тэмдэглэжэ байна. 
Улаалзай лёнхобоор бадаранхай уужамхан Яруунын баруун урда буланда, Хори, Хэжэнгэ, Ярууна – гурбан аймагуудай уулзуур дээрэ түбхинэн буусалһан Үльдэргэ тоонтотой, түрэл театрайнгаа тайзанда бүхы наһаяа бэлэглэһэн, Оросой Холбооной габьяата зүжэгшэн Дамбадугар Бочиктоев эдэ үдэрнүүдтэ алтан дэлхэйдэ мүндэлһөөр 70 наһанайнгаа алдарта ойе тэмдэглэжэ байна. Эдир залууһаа энэ хүрэтэр энээхэн тайзан дээрэһээнь буугаагүйл даа. Мүнөөшье тайзан дээрээ! 

Хүдөөгэй, хүдөөгэй мүртөө малшанай хүбүүнэй бага наһан яажа үнгэрөөб гэжэ мэдээжэ ха юм даа, дайнай һүүлээрхи жэлнүүд хүдөөдэ хүшэр байгаа, хара багаһаа ажалай амта таниһан, һургуулиин болоогүй наһанһаа хүдөө һуурин дээрэ бүхэли ажалшанай оро даажа эрэ болоһон хүнүүд ха юм. Иимэл хүнүүд хожомоо ажабайдал гээшые һайн мэдэхэ, тон найдамтай хүнүүд боложо тодордог гээбы даа. 

Дамбадугар Доржиевич 1971 онһоо 1975 он болотор Алас-Дурнын урлалай дээдэ һургуулида һуража, театрай болон киногой мэргэжэлтэ зүжэгшэн боложо Буряад театртаа ерээ бэлэй. Ошоһон, ерэһэн олон тоото нютагуудһаа захалаад, хэһэн, байгуулһан гээшэнь тон ехэ. Үнгэрһэн энэ 42 жэлнүүдэй туршада театрай тайзан дээрэ ямар зүжэгүүд табигдааб, барандань шахуу наадажа гараа, эдэ олон тоото рольнуудаараа буряад харагшадай сэдьхэлдэ шэнгэжэ, нэрэеэ нэрлүүлжэ, омог дорюун ээлжээтэ дабаагаа дабажа ябана ха юм даа. Хүнэй хуби заяан ганса наһанда ушарһан олон юумэнһээ дулдыдадаг: түрэһэн тоонто, нютагай байгаали, байгаалиин һайхан, альган дээрээ үргэжэ табиһан арад зон, тэдэнэй сэдьхэлэй һайхан, энээхэн дэлхэй бэлэглэһэн эхэ эсэгэ, тэдэнэй һайхан нэрэ, нүхэсэжэ ябаһан олон тоото нүхэд, тэдэнэй һайхан абари зан, заншал – эдэ бүгэдэ, үшөөшье юун юм, хүнэй хуби заяанда нүлөө үзүүлдэг байха ёһотой. 

Тэрэнэй тайзан дээрэ байгуулһан дүрэнүүдэй зарим тэдыеньшье харагшын ухаанда һэргээжэ харуулбал, зүжэгшын түрүүшын алхамууд болохо В. Шукшинай Кирилл, Ч. Ойдовой Гэлэг, М. Каримай Гефест гээд лэ, алинииень нэрлэжэ барахабши даа, тэрэнэй хойшодоо байгуулһан дүрэнүүд гэбэл Аралжаа наймаанай аргагүй ехэ ноён, Юндэн, Бүхэ лама, Дамба, Толдой, Дандар, Абарга сэсэн Абахай хаан, Майор Санданов, Бадма абгай… 

Үндэр томо, гоё бэетэй, барюубшатайшье гээ һаа хайшаа юм, хүнэй тайзан дээрэ гараад байхада энээхэн үедэ, энээхэн байдал соо худал гэжэ байхагүй, хамаг юумэдэ, тэрэнэй хүдэлсэ бүхэндэ, үгэ бүхэндэ үнэншэнгүй байхын аргагүй байдаг. Үшөө ямар гоёор дууладаг гээшэб? Театрай зүжэгһөө гадуур тоглолтонуудай болоходо «Дамбадугар дуулаха бэзэ…» гэһэн найдалтай, «Энэ үдэшэ Дамбадугар дуулана гү?» гэһэн асуудалтай хүнүүд харагшадаймнай ехэнхи хубинь байхаа һанадаг. Тиингүй яахаб даа, Дамбадугар Доржиевич 1994 ондо Улаан-Баатар хотодо үнгэрһэн Уласхоорондын монгол туургата арадуудай дуу гүйсэдхэлгын Гран-при шагнал абажа ерээ агша бэлэй. Зүжэгүүд соогоошье дуулаха рольнуудта наадахадань, зүжэгэй үзэмжэтэй талань үлүү һайхан болоод үгэдэг гэгшэ. 

1977 ондо Буряадай АССР-эй Дээдын Зүблэлэй Президиумэй Хүндэлэлэй грамотаар шагнагдаһан, 1982 ондо түрүүшын нэрэ зэргэдэ – Буряадай АССР-эй габьяата артист гэһэн нэрэ зэргэдэ хүртэһэн юм… 

«…Ухаандам баглайран һанагдагша ушарһан хайратай нүхэдни»… 

Эсэгэ ороной үмэнэ габьяатай байһанай түлөө орденой II шатын медальта, Оросой Холбооной габьяата зүжэгшэн, Буряад ороноймнай Сагаан Үбгэн, хоёр ашатай үнэр бүлын ахамад Дамбадугар Бочиктоев гэр бүлэтэйгөө, түрэл театртайгаа, нүхэд зонтойгоо түрэһэн үдэрөө угтажа, үшөөл олон олон жэлнүүд соо арад түмэнөө баясуулжа, наадажа, дуулажал ябаг лэ даа! 

Автор: Николай Шабаев