Апрелиин 24-эй үдэр Хоца Намсараевай нэрэмжэтэ Буряадай гүрэнэй академическэ драмын театрай ордон соо Росси Уласай габьяата зүжэгшэн, ирагуу найруулагша, уран зохёолшон, оршуулагша Чингис Гуруевэй дуунай ба шүлэгэй уянгата үдэшэ үнгэрөө.

  Тус тоглолто хадаа Ленинградай Гүрэнэй театрай, хүгжэмэй болон кинематографиин дээдэ һургуулиин хоёрдохи театральна студиин 50 жэлэй ойн баярта зорюулагдаһан хэмжээ ябуулгануудай гаршаг доро эмхидхэгдээ. Чингис Цыреновичнэй аяар холын 1969 ондо энэ суута Нева мүрэнэй эрье дээрэ оршоһон  зүжэгшэнэй дээдэ һургуулиие 15 хүбүүд басагадай  тоодо түгэсөөд, нютагаа тэхэреэд, наһанайнгаа ажалай харгые Буряад театртаа эхилһэн намтартай.

   Чингис Гуруев хэбэд номхон Хэжэнгэ аймагай Хөөрхэ нютагта түрэһэн.  Хоца Намсараевай нэрэмжэтэ Хэжэнгын дунда һургуули дүүргэһэнэй удаа, бэлигтэй хүбүүн Ленинградай Гүрэнэй театрай, хүгжэмэй болон кинематографиин дээдэ һургуули ороһон байна. Дээдэ һургуулияа 1969 ондо дүүргээд, Хоца Намсараевай нэрэмжэтэ Буряадай гүрэнэй академическэ драмын театрта ажаллана. Түрэл театртаа Чингис Цыренович 100-һаа дээшэ роль гүйсэдхэһэн байна.

   Чингис Гуруев «Харгы» (1975), «Үндэр тэнгэри» (1985), «Үлзы хэшэг» (2003), «Хуһахан» (2005), «Амин гол» (2015), «Хэбэд номхон Хэжэнгэ» (2017) гэhэн шүлэгүүдэй номуудые хэблүүлэнхэй. Соёлой габьяата хүдэлмэрилэгшэ, хүгжэм найруулагша Владлен Пантаевтай хамта зохёоһон дуунуудынь үргэн Буряадтаа мэдээжэ.

   Тиихэдэ 1981 ондо «Алдуу» гэhэн зүжэгынь Буряад драмын театрай тайзан дээрэ табигдаһан юм.

    Чингис Гуруевай эрхим зохёолнууд һурагшадай уншаха хрестомати болон һуралсалай номуудта оруулагданхай. 2011 ондо «Бэлиг» гэһэн хэблэлдэ «Найдал» рассказуудайнь согсолбори гараһан юм.

  Уран зохёол бэшэхынгээ хажуугаар Чингис Цыренович монгол хэлэнһээ оршуулгануудые хэдэг. Балжиннямын Пүрэвдоржын «Даяаншын хашалан» (2015), Ринчинэй Чойномой «Туужануудые» оршуулжа, ном хэблэһэн юм.

   Чингис Гуруев Ородой Холбоото Уласай Уран зохёолшодой холбооной гэшүүн, эрдэмэй болон соёл уралигай Петровско академиин гэшүүн-корреспондент, Ородой Холбоото Уласай сэтгүүлшэдэй холбооной гэшүүн, Ородой Холбоото Уласай театрай хүдэлмэрилэгшэдэй холбооной гэшүүн.

   П.И. Чайковскиин хүгжэмэй училищида Чингис Цыренович багшалжа, ерээдүйн дуушадтай дүй дүршэлөөрөө хубаалдажа, сэнтэй һургаал заабари үгэһэн байха юм.

   Энэ уянгата үдэшын үедэ Буряад театр соо аргагүй дулаахан зохёохы байдалай оршон тогтожо, зөөлэхэн ольһотой, дэмбэрэл удхатай зохёолнууд тайзан дээрэ гүйсэдхэгдэжэ, зүжэгшэдшье, харагшадшье ехэ баярлаа.

  Чингис Цыреновичэй уянгата һайхан шүлэгүүд уншагдаа, шүлэгэйнь аялгаар найруулагдаһан, бүхы Буряадтамнай мэдээжэ болоһон ирагуу дуунууд зэдэлээ, зүжэгүүдһээ хэһэгүүд харуулагдаа.

   П.И. Чайковскиин нэрэмжэтэ Соёл, урлагай колледжын "Ликование" гэһэн оюутадай шуулга хатарнуудаараа энэ үдэшые шэмэглээ. Нацагдоржиин Нямдоржын хүтэлбэрилдэг моринхууршадай шуулга баһа онсо һайхан нэмэри оруулаа.

   Чингис Цыреновичэй зээнсэр болохо залуу хүгжэм найруулагша, дуушан Лудуб Очиров "Эхэ нютаг Хөөрхэмни" гэжэ шэнэ дуугаа Чингис нагасынгаа, харагшадай һонорто бэлэглээ. Энэ дуунай үгэнүүдэй авторынь болбол Чингис Цыреновичнэйл гэжэ тухайлна бэзэт.

   Тоглолтын эсэстэ Чингис Гуруевэй олон тоото түрэл гаралынь, нютагаархидынь, үетэн нүхэдынь гаража, баяр баясхаланаа мэдүүлээ, баглаа сэсэгүүдээр, гарай бэлэгүүдээр халуунаар золгоо.

Бэшэгдээгүй үшөө мүрнүүдтнэй 
Булагаар сүршэжэ адхараг лэ! 
Бэлигээр халима сэдьхэлтнэй 
Баяраар бурьялжа байг лэ! -

гэһэн үреэлэй дээжын үгэнүүд хэлэгдэжэ, тэдэ һайхан амаршалгануудай урма баярынь, захяань Чингис Цыреновичэмнэй саашанхи зохёохы харгы намтартань шэнгэхэ болтогой гэжэ дохин үреэнэбди!